Suggestions and improvements welcomed

Παραδοσιακή Διατροφή

 

ΣΥΝΕΔΡΙΟ: ΚΥΠΡΙΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ – 7, 8 Νοεμβρίου 2014

 

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ – Βασικές θέσεις

Μάρκος Δυμιώτης, Μελβούρνη

 

Περίληψη εισήγησης και προτάσεων

Επείγει: Nα ξεπεράσουμε την οργάνωση διαγωνισμών και την συλλογή συνταγών, φωτογραφιών, μαγειρικών σκευών και εθίμων καθώς και την έμφαση στα γιορτινά φαγητά  που από μόνα τους δεν λένε τίποτε στο ευρύ κοινό και δεν εξυπηρετούν την επείγουσα ανάγκη  καταγραφής της παραδοσιακής διατροφής στην ολότητά της. Η πρακτική πλευρά της Παραδοσιακής Διατροφής είναι κάτι ζωντανό. Επιβάλλεται να την καταγράψουμε προτού γίνει μουσειακό είδος.

 

Δυναμισμός: Με την παραδοσιακή τους διατροφή, η Ελλάδα και η Κύπρος, μπορούν να μπουν δυναμικά στις παγκόσμιες διαβουλεύσεις σε θέματα υγείας, περιβάλλοντος και οικογενειακής οικονομίας.

 

Γνώση: Οι νεότεροι Έλληνες καθώς και οι ξένοι χρειάζονται πρακτικές πληροφορίες όπως τι, πότε, πόσο, πως και με ποιες συνήθειες έτρωγαν τα φαγητά καθώς και τους συνδυασμούς των φαγητών (τα κοινά και τα σπάνια, με την κοινή και την βοτανολογική ονομασία όπου αρμόζει). Χρειάζονται επίσης πρακτικές οδηγίες π.χ. πως παρασκευάζονται οι ελιές και ο επιούσιος άρτος του Ευαγγελίου (από το προζύμι μέχρι το πύρωμα του φούρνου και το ψήσιμο), πώς γίνονται οι παραδοσιακές σαλάτες και πως παρασκευάζοναι τα χαλούμια με την πυδκιά. Άλλες ζωτικής σπουδαιότητας πληροφορίες είναι ο ρόλος της ζύμωσης στις ελιές και στο ψωμί (δύο πολύ βασικά τρόφιμα) και πως επηρεάζει τη γεύση, συντήρηση και θρεπτικότητά τους.

 

Ολότητα διατροφής: “Όλα είναι (αλ)φάδια της κοιλιάς και το ψωμί στημόνι και το καημένο το κρασί όλα τα αντιστυλώνει” (Κρητικό γνωμικό). Η καθηγήτρια Α. Τριχοπούλου, Πανεπιστημίου Αθηνών, συμφωνεί: “Είναι η δίαιτα στην ολότητά της που είναι η πιο σπουδαία για υγεία και μακροβιότητα, όχι μεμονωμένα συστατικά.”

 

Παραδοσιακή διατροφή: Άφθονα φρέσκα λαχανικά και φρούτα της εποχής και άγρια χόρτα. Τακτική κατανάλωση οσπρίων. Παραδοσιακό ψωμί με προζύμι – με όλα τα φαγητά. Ξηροί καρποί και φρούτα. Ελιές με φυτικής προέλευσης φαγητά – σε μικρή ποσότητα. Ελαιόλαδο ως το κύριο λίπος στις σαλάτες και στο μαγείρεμα. Γαλακτοκομικά προϊόντα σε μικρές ποσότητες. Ψάρια σε μέτριες ποσότητες, κυρίως στις παράκτιες περιοχές. Λίγο κρέας, μια φορά την εβδομάδα ή πιο αραιά. Λίγο οινόπνευμα, κυρίως κρασί, πάντοτε με το φαγητό.

 

Παραπλάνηση: Η παραπλανητική γλώσσα (π.χ. ψωμί, ελαιόλαδο, χωριάτικη και Ελληνική σαλάτα, παραδοσιακή διατροφή και γάλα), η μάστιγα των διαφημίσεων και η κουλτούρα των διάσημων μαγείρων, που είναι εμπόδια μετάδοσης και προώθησης της παραδοσιακής διατροφής, πρέπει να αντιμετωπιστεί.

 

Σύσταση ομάδας εργασίας από: Διατροφολόγους, επιστήμονες υγείας και κοινωνικούς επιστήμονες, ιστορικούς, ανθρωπολόγους, επαγγελματίες συγγραφείς και άλλους.

 

 

Στόχοι της ομάδας:

  • Ετοιμασία σχεδίου εξασφάλισης χρηματοδότησης και προγράμματος καταγραφής της πρακτικής πλευράς της παραδοσιακής διατροφής.
  • Συστηματική καταγραφή, διατροφική ανάλυση και αξιολόγηση των συλλεχθέντων και προϋπαρχόντων στοιχείων.
  • Επίβλεψη δημιουργίας δύο οδηγών παραδοσιακής διατροφής – ένα για διατροφολόγους και ένα για το κοινό.
  • Αναζήτηση και ανάλυση των λόγων που οδήγησαν στην εγκατάλειψη της από το κοινό αλλά και από τις αρχές.
  • Στοχευμένες ενέργειες για ανάπτυξη συνείδησης σε ατομικό, κοινωνικό, κρατικό και διεθνές επίπεδο με στόχο την αξιοποίηση και επαναφορά παραδοσιακών τροφίμων και γεύσεων στην φυσική τους μορφή όπου αρμόζει.

 

Κατορθωτή η επαναφορά της παραδοσιακής διατροφής σε σημαντικό βαθμό με:

  • Αύξηση κατανάλωσης λαχανικών, φρούτων και οσπρίων.
  • Mείωση κατανάλωσης ζωικής προέλευσης τροφών.
  • Mείωση κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφών.
  • Aντικατάσταση αναψυκτικών με νερό.

 

Οι αρχές μπορούν να βοηθήσουν με:

  • Πιο προσεγμένο νομοθετικό προγραμματισμό – σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
  • Επιβολή ειδικού φόρου υγείας και περιβάλλοντος σε επεξεργασμένα, πακεταρισμένα, εκτός εποχής εποχιακά τρόφιμα και σε ζωικής προέλευσης φαγητά – παρόμοιο φόρο με αυτόν που επιβάλλεται στα τσιγάρα.
  • Απαγόρευση διαφημίσεων τροφίμων και ποτών – ιδιαίτερα στα παιδιά.
  • Δωρεάν διάθεση πόσιμου νερού σε δημόσιους χώρους.

 

Πιθανοί Καταλύτες Επαναφοράς: Οι πρόσφατες επιβαρύνσεις κρατικών και ιδιωτικών προϋπολογισμών από ακραία καιρικά φαινόμενα, η αύξηση εξόδων υγείας, τα προβλήματα περιβάλλοντος και υγείας από την υπερβολική κατανάλωση ζωικής προέλευσης τροφών και οι πάμπολλες δίαιτες που στηρίζονται σε μοντέρνα τρόφιμα αλλά είναι περιορισμένης διάρκειας.

 

Επείγον: Οι ηλικιωμένοι Έλληνες, οι πραγματικοί μάστορες, δημιουργοί και εφαρμοστές της παραδοσιακής διατροφής, είναι θέμα χρόνου προτού φύγουν από τη ζωή και μαζί μ’ αυτούς χαθούν οι πολύ απλές αλλά και πολύ σημαντικές πληροφορίες των διατροφικών τους συνηθειών.

 

Σημείωση: Το κείμενο ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ πιθανό να σας φανεί χρήσιμο στις συνεντεύξεις σας, ιδαίτερα με ηλικιωμένους.

 

Η παραδοσιακή διατροφή πρέπει και μπορεί ακόμη να διασωθεί!

The traditional Mediterranean Diet

The traditional Mediterranean diet (i.e. the diet of this region before the 1960’s) is promoted as healthy and protective against disease. The Greek diet is regarded as the prototype Mediterranean diet. Traditionally, due to their dietary and lifestyle practices, the Greeks have very good health and life expectancy – without an expensive health care system. In Greece, the people of the island of Crete have a better health record and perhaps not surprisingly, the highest consumption of olive oil (25 litres per capita) in the world.

The Greek traditional diet is based largely on fresh, unprocessed seasonal plant foods. It is low in saturated fat and high in dietary fibre, starch, antioxidant vitamins (from cereals, fruit and vegetables) and polyphenols (from wine and olive oil).